วันอังคาร, 8 ตุลาคม 2567

หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) อ.เมือง จ.กาญจนบุรี

ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ

วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม)
ต.หนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี

หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) ต.หนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) ต.หนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี

พระโสภณสมาจาร (หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ) นั้นท่านเป็นพระเกจิอีกหนึ่งองค์ของจังหวัดกาญจนบุรีที่โด่งดังมาก ท่านเป็นศิทษ์เอกของ “หลวงปู่ยิ้ม” เจ้าอาวาสรูปสำคัญของวัดหนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี อันเป็นที่รู้จักกันดีว่าเป็นอาจารย์ยุคโบราณที่มีพุทธาคมสูงยิ่ง เป็นสุดยอดปรามาจารย์สายตะวันตก ผู้สร้างพระหนึ่งในเบญจะพระปิดตาของประเทศไทย และเป็นพระอาจารย์ของ กรมหลวงชุมพร เขตอุดมศักดิ์ พระโอรส ของเสด็จพ่อ ร.๕ หลวงปู่เหรียญ ท่านได้สืบทอดวิชาจาก หลวงปู่ยิ้ม ทั้งหมด

หลวงปู่ยิ้มจันทโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
หลวงปู่ยิ้มจันทโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) อ.เมือง จ.กาญจนบุรี

ที่สำคัญ หลวงปู่ยิ้ม ยังได้เคยสั่งสอนศิษย์ให้เป็นพระเกจิอาจารย์ชื่อดังในด้านไสยเวทย์ในยุคต่อมาอีกหลายรูป นอกจาก หลวงปู่เหรียญ วัดหนองบัวแล้ว ยังมี หลวงปู่ดี วัดเหนือ, หลวงปู่ใจ วัดเสด็จ, หลวงพ่อสอน วัดลาดหญ้า, หลวงพ่อแช่ม วัดจุฬามณี, หลวงพ่อหัง วัดเหนือ, หลวงพ่อดอกไม้ วัดดอนเจดีย์, หลวงพ่อเหมือน วัดกลางเหนือ เป็นต้น

หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ ท่านมีนามเดิมว่า “เหรียญ รัสสุวรรณ” เป็นบุตรของชาวไทยเชื้อสายจีน เกิดเมื่อวันที่ ๖ มกราคม พ.ศ.๒๔๑๙ ตรงกับวันเสาร์ แรม ๗ ค่ำ เดือนยี่ ปีชวด ที่บ้านหนองบัว ต.หนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี บิดา-มารดา ชื่อ นายโผ และนางแย้ม รัสสุวรรณ มีพี่น้องรวมกันทั้งหมด ๗ คน

ถึงแม้จะเกิดมาในตระกูลชาวนา-ชาวไร่ มีอาชีพที่เรียกว่าหาเช้ากินค่ำ ต้องช่วยบิดา-มารดาหาเลี้ยงชีพตามวิสัยชาวชนบทในสมัยที่บ้านเรือนยังไม่เจริญรุ่งเรือง

แต่กระนั้น ท่านก็ยังสามารถเสาะแสวงหาความรู้ ด้วยความเอาใจใส่กับวิชาที่เล่าเรียน จนสามารถอ่านออกเขียนได้ มีความเชี่ยวชาญ ชำนาญยิ่งทั้งภาษาไทยและภาษาขอม เป็นที่พึ่งแก่คนทั่วไป นับได้ว่าควรแก่การสรรเสริญ จากนั้นท่านจึงได้กลับมาช่วยเหลือบิดา-มารดาทำไร่ไถนา เป็นการแบ่งเบาภาระตามความจำเป็นในยุคนั้น

อายุย่าง ๒๒ ปี ท่านได้เข้าพิธีอุปสมบทที่พัทธสีมาวัดศรีอุปลาราม (วัดหนองบัว) เมื่อวันที่ ๖ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๔๐ โดยมี เจ้าอธิการยิ้ม วัดศรีอุปลาราม (วัดหนองบัว) เป็นพระอุปัชฌาย์, พระครูสิงคิบุรคณาจารย์ (คง ทองสุด) วัดเทวสังฆาราม เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ พระอาจารย์อยู่ วัดศรีอุปลาราม (วัดหนองบัว) เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายา “สุวัณณโชติ

อยู่จำพรรษาที่วัดศรีอุปลารามตลอดมา ครั้นมีพรรษาพอสมควร หลวงปู่ยิ้ม ผู้เป็นพระอุปัชฌาย์ มอบกิจการต่างๆ ให้ช่วยดูแล และเป็นพระกรรมวาจาจารย์สวดนาค ระหว่างที่ท่านปรนนิบัติรับใช้พระอุปัชฌาย์ได้ศึกษาวิทยาคมจากหลวงปู่ยิ้มจนหมดสิ้น เป็นพระนอบน้อมถ่อมตน ไม่ชอบโอ้อวดว่าท่านมีดี ให้เกียรติและยกย่องพระอุปัชฌาย์และศิษย์รุ่นพี่ร่วมสำนักอยู่เสมอ

หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) ต.หนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) ต.หนองบัว อ.เมือง จ.กาญจนบุรี

พ.ศ.๒๔๕๔ หลวงปู่ยิ้มถึงแก่มรณภาพลง พระครูวิสุทธิรังษี (เปลี่ยน อินทสโร) วัดชัยชุมพลชนะสงคราม เจ้าคณะจังหวัด พร้อมด้วยพระครูสิงคิบุรคณาจารย์ (สุด) วัดเทวสังฆาราม รองเจ้าคณะจังหวัด ตั้งให้หลวงปู่เหรียญเป็นเจ้าอาวาสวัดหนองบัวสืบมา เมื่อวันที่ ๑๖ กันยายน พ.ศ.๒๔๕๔ มีตำแหน่งเป็นพระอธิการ

◉ ลำดับงานปกครอง
ในปี พ.ศ.๒๔๕๘ เป็นเจ้าคณะแขวงเมือง
ในปี พ.ศ.๒๔๗๓ เป็นพระอุปัชฌาย์

◉ ลำดับสมณศักดิ์
ในปี พ.ศ.๒๔๖๑ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ที่ พระครูนิวิฐสมาจาร
ในปี พ.ศ.๒๔๙๐ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นเอก ในราชทินนามเดิม
ในปี พ.ศ.๒๔๙๖ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระโสภณสมาจาร

◉ มรณภาพ
เมื่อวันที่ ๒๗ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๐๓ พระโสภณสมาจาร (หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ) ท่านมรณภาพอย่างสงบ รวมสิริอายุได้ ๘๔ ปี พรรษา ๖๓

◉ ด้านวัตถุมงคล
หลวงปู่เหรียญ วัดหนองบัว ได้สร้างวัตถุมงคลไว้มากมาย อาทิ ตะกรุด ลูกอม ลูกอมแผง แหวนพิรอด พระปิดตา ซึ่งสร้างตามแบบของหลวงปู่ยิ้ม แต่มีขนาดย่อมกว่า สันนิษฐานว่าได้สร้างมาเรื่อยๆ ตามแต่จะมีผู้เลื่อมใสศรัทธาขอและแจกเรื่อยมา

จนกระทั่งปี พ.ศ.๒๔๙๔ บรรดาลูกศิษย์เห็นว่าวัตถุมงคลที่ได้รับแจกมามีประสบการณ์ ประกอบกับเห็นว่าชราภาพมากแล้ว จึงกราบขอให้จัดสร้างพระเครื่องขึ้นมาอีกชุดหนึ่ง เพื่อไว้เป็นที่ระลึกและแจกให้ผู้ที่มาร่วมบุญ

พระเครื่องที่จัดสร้างขึ้นในคราวนั้น ท่านใช้เวลาในการรวบรวมมวลสารตามตำราของพระอาจารย์ รวมทั้งใช้เวลาปลุกเสกด้วยกันอยู่เป็นเวลานานประมาณ ๓ ปีเศษ จึงนำออกมาแจกในงานฉลองอายุครบ ๗๘ ปี และงานฉลองอุโบสถหลังใหม่ที่สร้างเมื่อปี ๒๔๙๗

รูปแบบพระเครื่องและเครื่องรางมีด้วยกันมากมาย หลายพิมพ์ สันนิษฐานว่า พระเครื่องทั้งหมดที่ท่านสร้างในคราวนั้นมีจำนวนทั้งสิ้น ๘๔,๐๐๐ องค์ บางพิมพ์ก็สร้างไว้น้อยมาก

แบบพิมพ์ที่ได้รับความนิยมพอจะรวบรวมได้ อาทิ พระพิมพ์ประทานพร พระสมเด็จฐานสามชั้น พระสมเด็จฐานสามชั้นซุ้มโค้ง พระพิมพ์ขุนแผน พระพิมพ์สมาธิห้าเหลี่ยม พระพิมพ์สมาธิกลีบบัว พระกริ่ง พระท่ากระดาน ตะกรุดลูกอม ลูกอมผง ฯลฯ

อย่างไรก็ตาม ที่นับว่าโดดเด่นและเป็นที่รู้จักกันอย่างดีไม่แพ้วัตถุมงคลอื่น คือ “เหรียญปั๊มรูปเหมือนหลวงปู่ยิ้ม-หลวงปู่เหรียญ วัดหนองบัว

สร้างขึ้นในปี พ.ศ.๒๔๙๗ ซึ่งเป็นปีที่หลวงปู่เหรียญสร้างขึ้นเป็นครั้งแรก และครั้งเดียวในชีวิตของท่าน ท่านตั้งใจปลุกเสกนานถึง ๒-๓ พรรษา จำนวนการสร้างไม่ได้มีการจดบันทึกไว้

เหรียญ รุ่นแรก หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
เหรียญ รุ่นแรก หลวงปู่เหรียญ สุวัณณโชติ วัดหนองบัว (วัดศรีอุปลาราม) อ.เมือง จ.กาญจนบุรี

เหรียญรุ่นแรกนี้ นำออกแจกในงานฉลองอายุครบ ๗๘ ปี และเป็นงานฉลองอุโบสถหลังใหม่ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๗ สร้างเป็นเนื้อทองแดงกะไหล่ทอง

ลักษณะเป็นเหรียญปั๊มรูปเสมา มีหูในตัว ด้านหน้า เป็นรูปเหมือนหลวงปู่ยิ้มครึ่งองค์หันหน้าตรง ห่มจีวรลดไหล่พาดผ้าสังฆาฏิ มีอักขระภาษาไทยเขียนว่า “พระอุปัชฌาย์ยิ้ม จนฺทโชติ วัดหนองบัว จ.กาญจนบุรี

ด้านหลัง เป็นรูปจำลองหลวงปู่เหรียญ ครึ่งองค์ ห่มจีวรลดไหล่พาดผ้าสังฆาฏิ มีอักขระภาษาไทยเขียนว่า “พระโศภนสมาจาร หลวงพ่อเหรียญ” จัดเป็นเหรียญยอดนิยมที่ชาวเมืองกาญจน์นิยมหวงแหนมาก