ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่คําคะนิง จุลมณี
วัดถ้ำคูหาสวรรค์
อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี
หลวงปู่คําคะนิง จุลมณี เกิดเมื่อ วันพุธ เดือน ๔ ปีกุน ตรงกับปี พ.ศ.๒๔๕๔ ณ บ้านหนองบัว แขวงคําม่วน ประเทศลาว โยมบิดาชื่อ คิน ทะโนราช โยมมารดาชื่อ นุ่น มีพี่น้องร่วมสายโลหิตเดียวกัน ๕ คน หลวงปู่คําคะนิงเป็นคนที่ ๓
หลวงปู่คําคะนิง ก่อนบวชเป็นพระภิกษุ ท่านเคยเป็นฤาษีดาบสมาก่อน ท่านได้ท่องเที่ยวธุดงค์รอนแรมไปตามป่าเขาลําเนาไพรนานถึง ๑๕ ปี เพราะเกิดความเบื่อหน่ายชีวิตในทางโลกที่มีแต่ความทุกข์ ท่านต้องการพ้นทุกข์จึงหันหน้าเข้าสู่ทางธรรมโดยไปขอเป็นศิษย์กับหลวงปู่สีทัต ที่ วัดพระธาตุท่าอุเทน อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม แต่หลวงปู่สีทัตได้แนะนําให้ไปเรียนกับ พระอาจารย์เหม่ย แทน ซึ่งท่านเป็นพระผู้เคร่งครัดในการปฏิบัติธรรมเช่นกัน
พระอาจารย์เหม่ย ได้สอนการพิจารณาอสุภกรรมฐาน โดยนําหลวงปู่คําคะนิง ไปนั่งพิจารณาซากศพกลางป่าลึก จนสภาวะจิตของหลวงปู่เข้มแข็ง เกิดเป็นพลังจิตสูงขึ้นเป็นลําดับ
ต่อมาความทราบถึง เจ้าศรีสว่างวัฒนา เจ้ามหาชีวิต แห่งประเทศลาวในขณะนั้น เกิดความเลื่อมใสในปฏิปทาของหลวงปู่คําคะนิง จึงได้ขอ ขมาต่อหลวงปู่เพื่อขอปลงผมของท่านที่ยาวถึงเอว ซึ่งหลวงปู่คําคะนิงก็ได้อนุญาต แต่มีข้อแม้ว่า ต้องขอบวชเป็นพระภิกษุก่อน
ในที่สุดทางสํานักพระราชวังจึงได้จัดงานอุปสมบทให้กับหลวงปู่คําคะนิง โดยมีพระสังฆราชลาวเสด็จมาเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ ณ วัดหอเมืองเก่า
แขวงนครจําปาศักดิ์ โดยสํานักพระราชวัง ข้าราชการ และประชาชนผู้มีความเลื่อมใสศรัทธา ต่างนําผ้าไหมแพรทองมาปูรองรับเส้นเกศาของหลวงปู่คําคะนิง กันอย่างเนืองแน่น
ต่อมาหลวงปู่คําคะนิง ได้ธุดงค์ข้ามจากฝั่งลาวมาจําพรรษาอยู่บน ถ้ำคูหาสวรรค์ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๐ สมัยนั้นยังเป็นป่ารกทึบ ไม่มีถนนหนทางเหมือนเช่นทุกวันนี้
“หลวงปู่กิ ธมฺมุตฺตโม หลวงปู่โชติ อาภคฺโค เคยเล่าว่า.. มีหลวงพ่อองค์หนึ่งชื่อ “คำคะนิง” อยู่ในถ้ำคูหาสวรรค์ บนยอดเขาบ้านด่าน อำเภอโขงเจียม เป็นพระผู้เฒ่าชาวลาวละว้า หนีคอมมิวนิสต์มาจากฝั่งลาว ญาติโยมชาวลาวได้ฝากฝังหลวงปู่คำคะนิง ไว้กับหลวงปู่โชติ วัดภูเขาแก้ว ขอให้ช่วยดูแลหลวงปู่คำคะนิงด้วย เพราะแก่ชรามากแล้ว หากละสังขารเมื่อใด ก็ขอให้หลวงปู่โชติ ช่วยจัดการฌาปนกิจศพให้ด้วย”
ด้วยบารมีที่หลวงปู่คําคะนิง ได้บําเพ็ญธรรมอย่างเคร่งครัดมาตลอด จึงมีศิษยานุศิษย์จากทั่วประเทศเดินทางไปกราบไหว้และทําบุญกับท่านมิได้ขาด หลวงปู่คําคะนิง มรณภาพด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ.๒๕๒๘ สิริอายุได้ ๙๐ ปีเศษ
บรรดาลูกศิษย์ได้เก็บรักษาสรีระของหลวงปู่คําคะนิง ไว้ในหีบแก้วใต้บุษบก ในบริเวณถ้ำ วัดถ้ำคูหาสวรรค์น เพื่อเป็นที่สักการบูชาของลูกศิษย์และพุทธศาสนิกชนทั่วไป ทุกๆ ปีในวันที่ ๑๗ เมษายน จะมีงานประเพณีทําบุญกราบ ไหว้สรีระอันอมตะ ของหลวงปู่คําคะนิงเป็นประจํา
