ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่ญาท่านโทน ขันติโก
วัดบ้านพับ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี
หลวงปู่ญาท่านโทน ขันติโก วัดบ้านพับ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี พระเกจิผู้เป็นดั่ง “พระทองคำแห่งเมืองดอกบัว” พระเถระรูปหนึ่งที่กราบไหว้ได้อย่างสนิทใจ
◉ ชาติภูมิ
หลวงปู่ญาท่านโทน ขันติโก เกิดเมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๖๗ ขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๖ ที่บ้านพับ ต.ก่อเอ้ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี บิดา-มารดา ชื่อ นายมาและนางคำ เผ่าพันธุ์ ในวัยเด็กได้เรียนหนังสือที่โรงเรียนประชาบาลประจำตำบล จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒
◉ อุปสมบท
เมื่ออายุครบ ๒๐ ปีบริบูรณ์ เข้าพิธีอุปสมบท เมื่อวันที่ ๑๓ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๗ ที่วัดบ้านก่อ ต.ก่อเอ้ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี โดยมี พระครูสุตาภรณ์ วัดคูขาด เป็นพระอุปัชฌาย์, ญาท่านกรรมฐานแพง เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และญาท่านทน วัดคูขาด เป็นพระอนุศาสนาจารย์ ได้รับฉายา “ขนฺติโก”
จำพรรษาศึกษาพระปริยัติธรรมที่วัดบ้านก่อ ในยุคนั้นชื่อเสียงของญาท่านกรรมฐานแพง พระกรรมวาจาจารย์ของท่านโด่งดังไปทั่วอีสานในฐานะพระเกจิผู้เรืองวิทยาคม จึงขอฝากตัวเป็นศิษย์เรียนวิทยาคม โดยญาท่านกรรมฐานแพง เมตตาถ่ายทอดวิทยาคมให้จนหมดสิ้น ซึ่งพระกรรมฐานแพง เป็นอาจารย์ของญาท่านสวน วัดนาอุดมด้วย
จากนั้นไปเรียนวิชาจาก “ญาท่านอิน” เจ้าตำรับประคำสายดำ ได้ศึกษาวิชาจารย์หลวงพ่อเคน เรวโต
ด้วยวัตรปฏิบัติชอบเสมอต้นเสมอปลาย และเป็นศิษย์ของญาท่านกรรมฐานแพง ทำให้ชื่อเสียงเป็นที่รู้จักในวงกว้าง
มีอุปนิสัยเงียบๆ ไม่ค่อยพูด คราวที่ท่านพูด จะได้รับคำเรียกขานจากชาวบ้านว่า “วาจาสิทธิ์” เป็นดั่งปากท่านปรารภทุกคราวไป
วัตรปฏิบัตินั้น ช่วงหลังเทศกาลออกพรรษาทุกปี จะออกเดินธุดงควัตรไปตามป่าเขาลำเนาไพรหลายแห่งในภาคอีสาน โดยเฉพาะแถบเทือกเขาภูพาน สมัยนั้นป่าอุดมสมบูรณ์มาก บางครั้งเผชิญสัตว์ร้าย แต่ท่านหาหวั่นไม่ เนื่องจากมีพลังจิตที่กล้าแข็งมาก ท่านได้แผ่เมตตาจิตให้สัตว์เหล่านั้นไม่เข้ามาทำร้ายแต่ อย่างใด
ได้รับการยกย่องว่าเป็นพระเถระรูปหนึ่งที่กราบไหว้ได้อย่างสนิทใจ ในแต่ละวันจะมีญาติโยมจากทั่วสารทิศเดินทางมากราบนมัสการอย่างล้นหลาม
สำหรับปัจจัยที่ได้จากการบริจาค นำไปพัฒนาสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้กับวัดแห่งนี้อย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะเป็นอุโบสถ กุฏิศาลาการเปรียญ ทำให้วัดบ้านพลับแห่งนี้เจริญรุ่งเรืองอย่างรวดเร็ว
นอกจากนี้ ยังนำพระภิกษุ-สามเณร และญาติโยมร่วมกันปรับปรุงภายในบริเวณวัดให้มีความร่มรื่นสวยงามด้วยการปลูกต้นไม้ สร้างความสงบวิเวกเหมาะสมในการปฏิบัติธรรมยิ่งนัก
ถ่ายทอดหลักธรรมง่ายๆ แก่ชาวบ้านให้ยึดถือปฏิบัติคือ การรักษาศีล ๕ เนื่องจากปุถุชนคนธรรมดายังมีกิเลสอยู่ ขอให้รักษาศีล ๕ ให้ได้ก็พอชีวิตจะพบแต่ความเจริญรุ่งเรืองแน่นอน
ด้วยนิสัยที่มีความเมตตา พูดน้อย ถ่อมตนไม่หยิ่งด้วยเกียรติ ไม่ทะเยอทะยานในลาภยศสรรเสริญ เคร่งครัดในสิกขาวินัย ยินดีในสิ่งที่ได้ ใช้ในสิ่งที่มี ยินดีและพอใจตามมีตามได้ ชอบการสงเคราะห์ช่วยเหลือ เกี่ยวกับการศึกษาทั้งทางโลกและทางธรรม
จึงเป็นพระผู้ใหญ่ของจังหวัดที่ได้รับการยกย่องจากพระสงฆ์ด้วยกัน และชาวพุทธทั้งหลาย
◉ มรณภาพ
หลวงปู่ญาท่านโทน ขันติโก วัดบ้านพับ ท่านได้มรณภาพลงอย่างสงบเมื่อช่วงเช้าวันที่ ๑๓ มกราคม พ.ศ.๒๕๖๒ เวลา ๐๔.๓๐ น. สิริอายุรวมได้ ๙๔ ปี พรรษา ๗๔
◉ ด้านวัตถุมงคล
วัตถุมงคลที่ หลวงปู่ญาท่านโทน อธิษฐานจิตปลุกเสก รุ่นเก่าๆ กลายเป็นที่แสวงหากันอย่างมาก ใครมีไว้ต่างหวงแหน วัตถุมงคลของท่านความนิยมเทียบชั้นหลวงปู่รอด วัดทุ่งศรีเมือง, หลวงปู่ญาท่านกรรมฐานแพง, หลวงปู่คำคะนึง จุลมณี และหลวงปู่ญาท่านสวน วัดนาอุดม โดยเฉพาะเหรียญรุ่นแรก หลวงปู่ญาท่านโทน ขันติโก วัดบ้านพับ
